در کتاب کمیک استریپ نوشته سروش سوزنگر – محمد زادمهر می خوانیم:
داستان مصور یا کمیک استریپ نقاشی یا مجموعهای از نقاشیهای دنبالهدار است که ماجرایی را روایت میکند. کامیک (كميك) معمولاً توسط یک تیم دونفره طراحی میشود که یکی از آنها داستان را مینویسد و دیگری تصویرگری و جوهر زنی میکند.
به تعبیر كلي، کمیک استریپ همان هنر متوالی است. همانطور که از نام کُمیک بر میآید، محتوای آن اساساً مطلب خندهدار است؛ اما اکنون با وجود تغییرات عمدهای که در نوع طراحی، موضوع، کمپزسیون، انتخاب زاویهدید و دیگر عناصر کمیک به وجود آمده است، موجب شده که این هنر روایتگری را بسیار متفاوت از گذشته انجام دهد. با این حال، هنوز نام کمیک روی آن باقیمانده است. طنز تنها در شاخه خاصی از این هنر به کار گرفته میشود.
کمیک بوک
درکتابهای کمیک تمام عوامل قصهگویی مانند استفاده از تصاویر، شخصیتها و کلام آنها در قالبهای ویژهای طراحی شدهاند. کتابهای کمیک، بیان کننده یک داستان و روایت هستتند که ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﻩ ﺟﺬﺍبترﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ. در کتابهای کمیک به بسیاری از عوامل که در بهتر درک کردن روایت نقش دارند، پرداخته میشود که از جمله آنها عبارتند از: ﺷﺨصیتها، ﺍﺷﻜﺎﻝ، ﺻﺪﺍﻫﺎ، ﺣﺎﻻﺕ ﻭ ﺍﻓﻜﺎﺭ. تعداد صفحات کتابهای کمیک براساس موضوع داستان متفاوت است.
باید به این نکته توجه داشته باشیم که کتابهای کمیک و کمیک استریپها از جنبههای مختلفی با یکدیگر متفاوت هستند؛ برای نمونه میتوان به حجم کتابهای کمیک که بیشتر از کمیک استریپها هستند، امکان چاپ کمیک استریپها در روزنامهها، حق تولید به صورت مستقل برای کتابهای کمیک و همچنین تفاوت در تعداد پانلها و قاببندیها اشاره نمود.
مشخصههاي کمیک استريپ
همانطور که گفتیم كميك استريپها، مجموعهاي از تصاوير هستند كه ميتوانند مستقل از نوشتار، داستاني را روايت كنند. کمیک استریپها سعی دارند تا روایت داستان را از حالت «توصيفي گفتاري» به صورت «توصيفي تصويري» ارائه دهند. در این رسانه، تصاویر، زنجیرهها و پیوستگی نقشی اصلی در انتقال مفاهیم دارند و از کلمات تنها در مواقعی استفاده میشود که تصاویر مفهوم اصلی را منتقل نکنند. از آنجایی که خیالپردازی با استفاده از تصاویر راحتتر است، خوانندگان کمیک استریپ حتی اگر توانایی خواندن نداشته باشند، تنها با مشاهده تصاویر و ایجاد ارتباط بین آنها برداشتی از داستان به دست میآورند.
در اوایل استفاده از کمیک استریپها، تصور میشد با توجه به محتوای آنها که اکثرا طنز بود، مخاطبان آنها نیز تنها کودکان باشند. اما با گذشت زمان و نیز تغییر در محتوای کمیک استریپها، داستانهای کمیک کودکان جای خود را به داستانهای قهرمانی، انتقادی و … دادند.
از ویژگیهای اصلی کمیک استریپها استفاده ترکیبی از کلمات و تصاویر است به گونهای که تصاویر، روایت کننده اصلی داستان هستند و از متن کمتر استفاده میشود. این ویژگی یکی از قابلیتهای منحصر به فرد این رسانه است که سبب محبوبیت ویژه آن به خصوص در میان کودکان و نوجوانان شده است؛ به همین سبب این رسانه جایگاه ویژهای در کتابهای کودکان و نوجوانان دارد.
در این رسانه ترتیب استفاده از تصاویر به صورت سازمان یافته، به گونهای است که مفهوم داستان را انتقال دهد. متوالی بودن تصاویر سبب ایجاد معنا میشود. مزیت متوالی بودن تصاویر این است که خوانندگان حتی اگر مسلط به خواندن نیز نباشند، نیازی به رمزگشایی متن برای درک مفهوم و تمرین مهارتها ندارند. متوالی بودن تصاویر، داستان را به واحدهای کوچکتری تقسیم میکند و به خواننده فرصت میدهد تا داستان را به تجربیات خود اتصال دهد. با این روش، خواننده پیشبینی میکند که چه اتفاقی خواهد افتاد و نتیجه آن چه خواهد شد.
در کامیک، عناصر خیالی مانند روابط، رفتار، احساسات، افکار، مکان و زمان و نیز روابط علت و معلولی با تصاویر بیان میشوند و گفتار یا متن در تصویر گنجانده میشود تا یک کل را تشکیل دهند.
در کمیک استریپ، محتوای هر قاب نه تنها از متن و محتوای تصویری خود، بلکه از ارتباط با صفحات مجاور و قابهای دیگر به دست میآید.
یکی از مولفههایی که کمیکها را از دیگر اشکال تجسمی متمایز میسازد، مولفه داستانسرایی است. همچنین ساختار استدلالی این روایتها بسیار مهم است، زیرا قدرت متقاعدکننده آنها میتواند منجر به انتشار اطلاعات شود. استفاده از شخصیتهای جالب توجه مخاطبان نیز ممکن است به کمیکها این فرصت را بدهد تا به مخاطبان گستردهتر و متنوعتر دست پیدا کنند.
برای مطالعه بیشتر به کتاب زیر مراجعه بفرمایید:
نام كتاب: کمیک استریپ و آموزش
نویسندگان: سروش سوزنگر و محمد زادمهر
طراح جلد: سعید منصوری
ویراستار فنی: توحید محمدزاده
ویراستار محتوایی: فاطمه فرحمند
نوبت و سال چاپ اول: 1400
قطع کتاب: وزیری
شمارهگان: 1000 نسخه
فهرست مطالب
فصل اول: آشنایی با کمیک استریپ… 9
فصل دوم: تاریخچه کمیک استریپ… 17
فصل سوم: انواع کمیک استریپ… 29
فصل چهارم: چند مقایسه. 39
فصل پنجم: تولید کمیک استریپ… 47
فصل ششم: کاربرد کمیک استریپ… 51
ضمیمه: داستان کمیک استریپ توافقی میان غولها 57