پیشگفتار
بیش از 70% مواد زائد جامد شهری را مواد آلی تشکیل می دهند، این خصوصیت محلهای دفن، این نوع پسماندها را مکان مناسبی برای رشد و تکثیر انواع مختلف موجودات بخصوص بندپایان و حشرات نموده است. بنابراین مطالعه حاضر برای شناسایی فونستیک بندپایان و حشرات محل دفن زباله شهری با توجه به پارامترهای مدیریتی و راهبردی و استفاده از وسایل موجود در جهت بهبود شرایط موجود طراحی شده است. بدین منظور بسته به نوع بندپایان و حشرات و زیستگاههای موجود در محل دفن زبالههای شهری ارومیه از روشهای رایج از جمله صید دستی, تور حشره گیری استفاده شد. نمونههای صید شده در الکل 70% به آزمایشگاه حشره شناسی دانشکده بهداشت منتقل شدند. پس از طبقه بندی اولیه بر اساس راسته، شناسایی کاملتر در سطح جنس و گونه با استفاده از کلیدهای معتبر انجام گردید.
در این مطالعه در کل تعداد 1913 نمونه از سطح محل دفن زباله(اعم از سطح زبالههای قدیمی و جدید و سطح شیرابه) شهرستان ارومیه صید گردید. نمونههای صید شده دراین مطالعه متعلق به چهار کلاس مختلف بندپایان شاملChilopoda ،Insecta Arachnida، Crustacea بودند. تعداد 1895 نمونه ازکلاس Insecta، 13 نمونه ازکلاس Arachnida، 4 نمونه ازکلاس Chilopoda و1نمونه ازکلاس Crustacea بودند.
بطور کلی از کلاس Arachnida 5 گونه Haplodrassus silvestris، Platbau chspinnen، Steatode payculliana، Drassodes neglectus وAgelenopsis spp شناسایی شد. فراوانترین گونه صید شده از کلاس عنکبوتیان از محل دفن زباله شهرستان ارومیه دو گونه S.payculliana و Agelenopsis spp بود.
حشرات صید شده از محل دفن متعلق به 9 راسته Odonata، Orthoptera،Dermaptera ، Dyctioptera، Neuroptera، Coleoptera،Diptera ،Lepidoptera و Hymenoptera بودند. چهار راسته دارای دگردیسی ناقص و پنج راسته دیگر جزو حشرات دارای دگردیسی کامل بودند. بیشترین فراوانی مربوط به 3 راسته Coleoptera، Diptera، Hymenoptera می باشد، که هر سه راسته جزو راستههای مهم از نظر پزشکی و بهداشتی می باشند.
بطور کلی، 9 راسته حشرات صید شده در 6 خانواده دسته بندی شدند. از راستههای Odonata، Orthoptera، Dermaptera، Dyctioptera، Lepidoptera و Neuroptera هر کدام یک خانواده به ترتیب شامل خانواده Libellulidae، خانواده Acrididae، خانواده Labiduridae، خانواده Blattidae، خانوادهNoctuidae و خانواده Myrmeleontidae شناسایی شد. از راسته Coleoptera 4 خانواده Coccinellidae، خانواده Tenebrionidae، خانواده Scarabidae و خانواده Cerambycidae شناسایی گردید. چهار خانوادهSyrphidae ، خانوادهSarchophagidae ، خانوادهMuscidae و خانوادهCalliphoridae متعلق به راستهDiptera بودند. از راستهHymenoptera هم دو خانوادهBraconidae و خانوادهSphecidae صید شد. فراوانترین خانواده، خانواده Mucidae از راسته Diptera بود.
طی این پژوهش، در مجموع 30 جنس مختلف ازبندپایان و حشرات از محل مورد مطالعه به شرح ذیل جمع آوری و شناسایی گردید. بیشترین تنوع در خانوادههای Muscidae، Sphecidae، Coccinellidae و Calliphoridae مشاهده شد. چهار جنس Musca، Muscinia، Phannia و Stomoxis اعضای خانواده Muscidae بودند. در خانواده Sphecidae هم سه جنس Prionyx، Sphex و Ammophila شناسایسی گردید. از دو خانواده Coccinellidae و Calliphoridae هر کدام دو جنس و بقیه خانوادهها یک جنس صید و شناسایی شد. فراوانترین جنسها به ترتیب شامل جنسهای Musca، Psyllabora و Phania بودند.
در مجموع 33 گونه ازبندپایان و حشرات مختلف از محل دفن مواد زاید جامد شهری ارومیه صید شد.5 گونه جزء حشراتی بودند که دارای دگردیسی ناقص بودند. گونههای Periplaneta americana ، Shelphordella lateralis از راسته Dyctioptera دارای اهمیت پزشکی هستند.
با توجه به اینکه سایت دفن زبالههای شهری زیستگاه مناسبی برای انواع بندپایان و حشرات مهم پزشکی می باشد این نتایج می تواند در مدیریت شهری و دفع صحیح زباله و به تبع آن پیشگیری از بروز اپیدمی بیماریهای ناقل زاد در ارومیه مورد استفاده قرار گیرد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.